Tsipras houdt vast aan het referendum (ondanks geruchten over het tegendeel eerder vandaag). Hij legt uit dat de stemming hem een sterker mandaat zal geven aan de onderhandelingstafel.
Het is nu wachten op de beslissing van de Europese Centrale Bank over noodsteun aan de Griekse banken en op de bijeenkomst van de eurogroep. Die laatste overlegt om 17.30 uur over de jongste vraag van Griekenland voor een bail-out.
Daarmee sluiten we de live-berichtgeving over Griekenland voor vandaag af. Bedankt dat u het nieuws hier op de voet kwam meevolgen.
Goeiemorgen. Het wordt vandaag een cruciale dag voor Griekenland. Zo’n tien miljoen Grieken kunnen stemmen of ze de voorwaarden van de schuldeisers voor een nieuw steunpakket aanvaarden of niet.
Om 6 uur Belgische tijd (7 uur plaatselijke tijd) zijn de lokalen opengegaan waar de Grieken hun stem kunnen uitbrengen. Dat kunnen ze nog doen tot 19 uur lokale tijd.
Kiezen de Grieken voor de snelle dood of het lange lijden? Dat is in essentie het verschil tussen een ja- en een neen-stem.
In principe is een ja-stem het ‘makkelijkste’ scenario. Het betekent dat de Grieken akkoord gaan met het plan van de Europese instituties. Dat betekent verdere besparingen en fundamentele hervormingen van de economie, maar ook de vorming van een nieuwe regering zonder minster Varoufakis en - waarschijnlijk - premier Tsipras.
Een neen-stem betekent dat de regering-Tsipras gewonnen heeft. Ze kan dus aanblijven en ze gaat ervan uit dat ze sterker zal staan bij nieuwe onderhandelingen met de instellingen over het derde hulpprogramma.
Alleen ziet Europa dat heel anders. ‘Een neen-stem zal de onderhandelingspositie van de Grieken dramatisch verslechteren’, zei Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker deze week. Voor de Europese leiders wordt het gewoon erg moeilijk om nog een deal te sluiten met het duo Tsipras-Varoufakis.
Zo ziet een stemformulier eruit:
Oppositieleider en ex-premier Antonis Samaras (Nieuwe Democratie) is vanmorgen vroeg al gaan stemmen. Hij zegt 'ja' tegen het Europees hervormingsvoorstel, meldt de nieuwssite Enikos.
Stemmen is niet alleen een democratisch recht, het kost ook geld. Grieken mogen alleen stemmen in het kiesbureau waar ze geregistreerd staan, en dat is vaak in hun geboorteplaats. Veel kiezers moeten zich daarom verplaatsen. Maar als je maar 60 euro per dag kan afhalen van de bank en de onzekerheid aanzet tot sparen, is die verplaatsing niet zo evident.
Vandaag mogen ook 108.371 Grieken, die pas achttien zijn geworden, voor het eerst naar de stembus. Volgens eerdere polls zal de Griekse jeugd, die zwaar getroffen is door de werkloosheid, veelal 'neen' stemmen.
Volgens de voorzitter van het Europees Parlement, Martin Schulz, zal Griekenland bij een 'neen' verplicht zijn een andere munt te kiezen. Want er zullen geen euro's meer beschikbaar zijn. En dat betekent de facto een exit uit de euro.
Minister Varoufakis heeft nog eens bevestigd dat hij aftreedt als de Grieken vandaag 'ja' zeggen. Niettemin is hij er gerust in: het wordt een 'neen', zei hij vandaag aan het Duitse blad Bild.
De Grieken hebben nog iets meer dan drie uur om hun stem uit te brengen. Om 18 uur (Belgische tijd) sluiten de stembureaus. Over de opkomst zijn nog geen cijfers bekend.
'Er gaat sinds gisteravond een sms rond onder ‘ja-stemmers’ dat de stembiljetten waarschijnlijk in de loop van de dag op zullen raken en het daarom belangrijk is om vroeg te gaan stemmen, meldt onze correspondente Marloes de Koning. 'Laat het je ja-stemmende vrienden weten, maar via priveberichten, niet via Facebook', klinkt het in de sms.
Wat ook de uitslag van het referendum in Griekenland is, de volksraadpleging is alvast rechtsgeldig. In de vroege namiddag werd de verplichte opkomst van 40 procent overschreden. Dat meldden Griekse media, zich baserend op gegevens van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Topman Jens Weidmann van de Bundesbank, de centrale bank van Duitsland, waarschuwt dat de bank in het geval Griekenland uit de euro stapt geen winst af zal kunnen dragen aan Berlijn.
Vicky Georgiou (29) heeft vandaag niet gestemd omdat ze geen tijd en geld heeft om naar haar geboortedorp te gaan, 300 kilometer verderop. Maar ze zou ‘nee’ stemmen, zegt ze tegen correspondente Marloes de Koning. 'Misschien hebben we dan vijf jaar aan van alles een tekort, maar daarna zouden we weer ontwikkeling hebben.'
UPDATE. Vier Griekse televisiestations hebben vandaag een peiling gehouden bij de bevolking via een telefonische bevraging. Bij elke peiling nam het 'nee'-kamp de bovenhand op het 'ja-'kamp.
De cijfers van de telefonische peilingen liggen echter dicht bij elkaar. Een peiling van zender Star geeft tussen 49 en 54 procent voor 'ja' en tussen 46 en 51 voor 'nee'. Bij zender Mega wordt dat 49,5 tot 53,5 voor 'nee' tegen 46,5 tot 50,5 voor 'ja'. Ook peilingen van GPO, Metron Analysis en MRB leggen de zege bij het door Tsipras gewenste 'ochi'.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president François Hollande zitten maandagavond samen 'om de gevolgen van het Griekse referendum te evalueren'. Dat hebben de diensten van Hollande zondagavond meegedeeld.
Reeds acht procent van de stemmen zijn geteld. De voorlopige uitkomst na die telling ziet er als volgt uit: 59,78 procent voor 'nee' en 40,22 procent voor 'ja'.
De Griekse minister van Binnenlandse Zaken, Nikos Voutsis, laat weten dat de officiële uitkomst van het referendum waarschijnlijk al rond 21 uur gekend zal zijn.
Europees Parlementslid Ivo Belet (CD&V): 'De mensen hebben kunnen stemmen, de emoties zijn achter de rug, dat hebben we gehad. Nu kunnen we weer vooruit, beslissingen nemen. Het is geen optie dat we er niet uit geraken. Juncker zal morgen al opnieuw een voorstel op tafel leggen.'