Marianne Thyssen moet zich geen zorgen maken. Haar kennende, heeft ze de jongste twee weken als studax hard geblokt op haar dossiers. Ze zit al lang in het Europees Parlement, en hield zich daar vooral bezig met economische thema's, en ze geniet bij haar collega's een zeer goede reputatie. Vijandige reacties hoeft ze dus niet te verwachten.
Zwaar is de portefeuille niet echt, omdat de meeste van de bevoegdheden inzake werk en sociale zaken bij de lidstaten zitten. Ze zal dus veel moeten aanbevelen, aanmoedigen, overtuigen, etc... Positief voor haar is wel dat ze politiek gezien op het spoor zit dat Juncker wil bewandelen: groei aanwakkeren, jobs creëren en de EU een 'socialer gezicht' geven. Zo wil hij dat er bij toekomstige hervormingsprogramma's niet alleen een impactstudie komt naar de gevolgen voor de begroting, maar ook voor de sociale gevolgen. Wat hij er dan mee zal doen, is een andere vraag...
Ik denk het niet. Er leeft bij sommigen in de partij wel ongenoegen over het feit dat ze geen zwaardere portefeuille kreeg - het premierschap opofferen voor werkgelegenheid en sociale zaken lijkt wel zeer altruïstisch. Maar de partij had het niet kunnen uitleggen dat ze een boegbeeld als Thyssen - die al zware offers voor de partij heeft gebracht, cfr. haar voorzitterschap - liet vallen. Als de vraag opgeworpen werd 'Thyssen of Peeters', dan liever Thyssen. En wellicht daagde geleidelijk het inzicht dat het riskant was om de leiding op te nemen van een regering die vooral zal moeten besparen - dat mag de MR nu doen.
Wel, nieuw is natuurlijk dat Juncker het doorvoert. Hij wil daarmee vooral meer focus krijgen binnen zijn Commissie, op beleidsdomeinen die cruciaal zijn om economische groei en jobs te creëren. Het gaat dan om de uitbouw van een eengemaakte digitale markt, het wegwerken van de belemmeringen binnen de interne markt, Europa onafhankelijker maken van import van energie,.. Juncker beseft dat het wellicht de laatste grote kans is voor de EU om het vertrouwen te herwinnen van de bevolking. Vandaar ook zijn grote nadruk dat Europa socialer moet worden, waarbij Thyssen weer in beeld komt.
Juncker wil de komende drie jaar 300 miljard euro extra publieke en privé-investeringen in de economie pompen, om eindelijk groei te creëren. Die investeringen moeten onder meer gaan naar innovatie, verklaarde hij in juli in het Europees Parlement. Veel meer heeft hij daar nog niet over gezegd... Een grote prioriteit lijkt het voorlopig niet te zijn.
Juncker zal de budgettaire teugels niet echt laten vieren. Hij zat jarenlang de eurogroep voor, en kan het nu niet maken om dat verleden af te vallen. Bovendien staan de begrotingsregels in het Europees verdrag - hij kan er zich dus niet vanaf maken. Wat wel mogelijk is, is gebruik maken van de flexibiliteit die voorzien is. Of hij Europa dat nieuw elan zal kunnen geven, zal moeten blijken. Hij blijft natuurlijk zwaar afhankelijk ook van het beleid van de lidstaten.
Juncker heeft een blunder begaan door klimaat niet toe te voegen aan de portefeuille van een van zijn vice-presidenten. Zelf schaarde hij zich achter de klimaatdoelstellingen van de EU, en zei hij dat hij wil dat de EU nummer 1 wordt inzake hernieuwbare energie.
Het Europees Parlement kan de betrokkene een tweede zit geven - nog wat studeren en terugkomen - of aan Juncker laten weten dat hij/zij niet de kwaliteiten heeft om Commissaris te worden. In dat geval kan Juncker moeilijk anders dan de lidstaat vragen om een nieuwe kandidaat te sturen, die dan weer een hoorzitting moet ondergaan. Anders riskeert hij dat zijn voltallige Commissie toch weggestemd wordt. En hij kan het Europees Parlement moeilijk voor het hoofd stoten.
Het zijn vooral sommige EU-lidstaten die daar niet vanaf willen - Frankrijk onder meer. Toch daalt het aandeel landbouw procentueel geleidelijk. Maar anno 2014 zou het inderdaad interessanter zijn om meer geld te kunnen besteden aan innovatie, bijvoorbeeld.
Wie ben ik om een voormalige EU-correspondent en chef buitenland van DS tegen te spreken? Dag Guido :). Het is natuurlijk prestigieuzer voor een land én voor de kandidaat in kwestie als de portefeuille zwaarder weegt. En in het geval van Olli Rehn in de Commissie-Barroso bleek toch dat een bepaalde Commissaris meer invloed heeft dan een andere.