Goede morgen. Goed geslapen? Ik niet. Vannacht om 12 uur is in mijn digitale brievenbus deel 4 van de Millenniumtrilogie gedropt. Ik ben volop aan het lezen, want ik heb me voorgenomen het internationaal gehypete boek vandaag te verslinden. Mijn beperkt gevoel voor wiskunde zegt me dat er in een trilogie maar plaats is voor drie. Dus hoe zit dat? David Lagercrantz mocht van de erfgenamen de personages van de betreurde Stieg Larsson lenen voor een nieuwe thriller. Geen vervolg. Maar toch. Is 'Wat ons niet zal doden' Larsson waardig? Herleven Mikael en Lisbeth? Ik hou u op de hoogte van mijn vorderingen. Ik hoop vanavond klaar te zijn.
Eerst wat cijfers, want daar pakt de uitgeverij graag mee uit. In Vlaanderen en Nederland zijn meer dan 2,5 miljoen exemplaren van Stieg Larssons oorspronkelijke Millenniumtrilogie verkocht. Wereldwijd 80 miljoen. Het geld, ook van de film- en tv-rechten, ging meteen naar zijn erfgenamen, want Larsson overleed in 2004 nog voor dat het eerste deel gepubliceerd was. Begrijpelijk dat de familie Larsson nog meer wil, vandaar dat David Lagercrantz de literaire erfenis in franchise kreeg. Begrijpelijk dat Larssons weduwe, met wie hij nooit officieel trouwde en die dus geen rechten heeft, het hele concept haat.
Het is natuurlijk niet nieuw, Sherlock Holmes en Hercule Poirot gingen Mikael Blomkvist en Lisbeth Salander al voor. Ook zij leven voort nadat hun bedenkers overleden zijn. Bespottelijk, vinden sommigen. Maar het succes is er niet minder om. 'Wat ons niet zal doden' zal dus ook wel zijn kopers vinden.
De eerste bladzijden klinken overtuigend. Nieuwe personages worden uitgezet, zoals computernerd Frans Balder, die zijn autistische zoon August, een puzzelwonder, ophaalt bij zijn ex. En dan komt Mikael Blomkvist ten tonele, landerig als altijd, in de knoei met zijn blad Millennium, waar onderzoeksjournalistiek het moet opnemen (afleggen?) tegen tanende abonnee- en reclamecijfers. En 'in de verte blafte een hond'.
Om op een Delfts tegeltje te schilderen: 'als hij maar een goede invalshoek had, kon hij iedere sukkel portretteren. Niet het onderwerp bepaalt of iets goede journalistiek is. Het gaat erom wat je ermee doet.'
Even pauzeren. Klara belt
David Lagercrantz verhoogt langzaam het tempo. Na 40 bladzijden beginnen de verhalen zich te verweven: gametechnologie, de NSA, hacking. En op blz. 41 krijgen we de eerste glimp van Lisbeth Salander.
'Hij had zelfs al eens een oud dametje gesproken dat beweerde dat zij eigenlijk de boeken over Harry Potter had geschreven en dat J.K. Rowling ze langs telepathische weg had gestolen.'
Afwijkend gedrag en huiselijk geweld, drank en drugs, idioten en genieën: het is een rare wereld, die van Mikael en Lisbeth. Het wordt langzaamaan ingewikkelder. Lagercrantz rakelt ook terloops alle vorige Millenniumverhalen op. Als ode aan Larsson? Ik weet niet of het de nieuwe lezers kan boeien.
Een vierde ver in 'Wat ons niet zal doden', de nieuwe Millenniumaflevering na Stieg Larsson. Er wordt te veel getelefoneerd, gegoogeld en getheoriseerd in dit boek. Waar blijft de actie?
Wat opvalt is dat Lagercrantz gepolijster schrijft dan Larsson. Dit is goed, afgewerkt proza.
Ja, lap, niet alleen de Amerikanen en de Zweden, nu moeien ook de Russen zich ermee. Zijn professor Balder en zijn autistische zoon, die zich ontpoppen tot de centrale personages, nog veilig?
Zonder te veel te willen prijsgeven... Stuurt Lagercrantz aan op een link tussen Salander en de autistische jongen?
Er wordt geschoten - de actie begint.
De politie flatert. Lagercrantz schuwt de clichés niet.
'Als Mikael Blomkvist voor je deur staat, weet je dat je hele jaar naar de klote is.' Het hele jaar? Je leven, ja.
Bijna halfweg en Salander en Blomkvist vormen weer een team. De magie van de Millenniumtrilogie is er weer.
Ook een marathonlezer moet eten, zelfs al wordt het nu pas echt spannend. Even pauze in Millennium deel 4.
Ondertussen komen steeds meer oude bekenden van de Millenniumtrilogie in actie. Of zegt Bublanski jullie niets meer?
En wat me opvalt, nu ik net gegeten heb: in Lagercrantz' boek wordt net als in de boeken van Larsson alleen maar fastfood opgeschrokt. De Scandinavische topgastronomie heeft zijn weg naar de Millenniumboeken nog niet gevonden.
'Vroeger belde je in zulke omstandigheden een priester.' 'Nu bel je blijkbaar een journalist.'
Iets wat intelligenter is dan wijzelf. Dat is de clou van de roman. Het wordt spooky. Vergelijk het met de atoomwetenschap.
Het lijkt een klassieke whodunit à la Agatha Christie te worden. Een detective, of vergis ik me?
Ik heb zin om naar Stockholm te gaan. Stureplan, Mariatorg, ...
instagram en Facebook in 'Wat ons niet zal doden': een update voor Larsson.
ai, een van de personages denkt dat Lisbeth Salander 'een grietje' is. Daar komt mot van.
Voorlopig oordeel: Millennium 4 is efficiënt vlot geschreven, bijna klassiek degelijk van opbouw, maar niet schokkend of spectaculair. Het werk is duidelijk met respect voor Stieg Larsson en zijn personages opgezet, en ze worden overtuigend gelinkt aan de actualiteit (hacking, NSA, sociale media). Lagercrantz is een professional, daardoor mist het boek misschien een welgekomen rauw kantje. Ik lees verder en stel dit oordeel bij als dat nodig is.
Vreesde ik in het begin een gebrek aan actie, dan word ik over de helft flink bediend. Millennium 4 bouwt de spanning mooi op. Al wordt er veel getelefoneerd, daar blijf ik bij.
Ik ga mijn laatste uur Millennium 4 in. Wie vragen heeft, kan ze stellen. Na 16 uur beantwoord ik ze.
'Ik heb het gevoel dat ik in de tijd teruggeworpen word, of ik ergens kom waar ik al eerder ben geweest', zegt Blomkvist. Larsson is in dit boek nooit ver weg.
Lisbeth Salanders verleden wordt helemaal opgerakeld - en daar is haar tweelingzus Camilla. The evil twin.
Ontmoeten Mikael en Lisbeth elkaar face to face? Of blijft het bij berichten? Ik ga niets meer verklappen. Ik kom te dicht bij de ontknoping.
O ja, dit kan ik nog meegeven: er zit ook een vleugje 'Grey' in Millennium 4. U weet wel, die andere boekenhype van deze zomer. Benieuwd of dat boek van E.L. James van plaats één in de top tien geduwd wordt door 'Wat ons niet zal doden'. Als het op kwaliteit aankomt, staat het werk van Lagercrantz toch hoger in de pikorde. Voor de rest blijf ik bij mijn tussentijds oordeel.van zonet (zie 15.17 uur).
Ik hou het voor gelezen. Het was een lange dag met David Lagercrantz. Dank u dat u hebt meegelezen. Maar een goede raad: don't try this at home, laat uw slaap niet voor dit boek. Als er nog vragen zijn, wil ik ze graag beantwoorden.
Dag Tom, als het een verkoopsucces wordt, dan volgt er bijna zeker een vijfde deel. Lisbeth en Mikael zijn sterke personages en kunnen nog wel een andere intrige aan.
Dag Dominiek, maak je geen zorgen. De trilogie herlezen hoeft niet, alle 'oude' personages en hun achtergrond worden hier duidelijk geduid. Deze thriller kan op zich gelezen worden.
Dag Dirk, laat ik het zo zeggen: ik zou het boek aanbevelen aan de vriend die me jaren geleden de lectuur van de trilogie aanbeval. Ik vind nog steeds het eerste deel van de trilogie het sterkste. Maar dit deel 4 is een waardige opvolger, zonder meer.
Dag Willy, spanning en sfeer zijn vergelijkbaar, al is de versie van Lagercrantz iets afgelikter, koeler. Het getheoretiseer over computerprogramma's doodt soms de sfeer.
Hallo, ja, dat is een goede vraag. De uitgeverij heeft natuurlijk alle kanonnen ingezet om aandacht te krijgen. Maar als het een megaseller wereldwijd wordt, dan is dat vooral te danken aan de sterke personages die Stieg Larsson heeft gecreëerd, en die door David Lagercrantz efficiënt zijn overgenomen. Voor de rest: soms werken hypes, soms werken ze niet. Het publiek laat zich hopelijk niet bedonderen.
Ja, Kathleen, het boek verscheen vandaag in hardback, paperback en als e-boek.
Goede morgen. Goed geslapen? Ik niet. Vannacht om 12 uur is in mijn digitale brievenbus deel 4 van de Millenniumtrilogie gedropt. Ik ben volop aan het lezen, want ik heb me voorgenomen het internationaal gehypete boek vandaag te verslinden. Mijn beperkt gevoel voor wiskunde zegt me dat er in een trilogie maar plaats is voor drie. Dus hoe zit dat? David Lagercrantz mocht van de erfgenamen de personages van de betreurde Stieg Larsson lenen voor een nieuwe thriller. Geen vervolg. Maar toch. Is 'Wat ons niet zal doden' Larsson waardig? Herleven Mikael en Lisbeth? Ik hou u op de hoogte van mijn vorderingen. Ik hoop vanavond klaar te zijn.
